Aanleiding
De afgelopen jaren zijn de voorkeuren van consumenten heel snel veranderd. Voor binnensteden is de opkomst van internetwinkelen daarin heel bepalend. Er is een nieuw verkoopkanaal ontstaan, waardoor de consument voor veel aankopen niet meer alleen afhankelijk is van het winkelaanbod in de binnenstad. We zijn bovendien meer gaan werken en besteden onze vrijetijd anders dan voorheen. Het gevolg is dat de omzetten in binnensteden afnemen, winkels hun deuren sluiten en leegstand ontstaat in winkelstraten. Ook in Assen. Deze ontwikkeling is niet te stuiten. Als we het niet tegen kunnen houden, dan moeten we ons aanpassen.
Met dat in het achterhoofd hebben we in 2017 de vorige binnenstadsvisie opgesteld. Deze visie is samen opgesteld door ondernemers, vastgoedeigenaren, culturele instellingen en de gemeente. We wilden bouwen aan een compacte, aantrekkelijke en goed georganiseerde binnenstad. En dat hebben we de afgelopen jaren dan ook gedaan.
De brancheorganisaties in de binnenstad hebben Vaart in Assen opgericht. Daarmee is het fundament gelegd voor structurele samenwerking. Inmiddels hebben we in Assen een volwaardige binnenstadsorganisatie. De gemeente en de provincie hebben een investeringsfonds gevormd. Daarmee is onder andere geïnvesteerd in de herinrichting van het Koopmansplein. Het nieuwe Koopmansplein blijkt een vliegwiel voor de ontwikkeling van de winkelpanden rond het plein. We verwachten dat het plein de komende jaren volledig transformeert.
Nu komen we in de volgende fase van de ontwikkeling van de binnenstad. De basis is gelegd en we richten ons blik op de toekomst. De leegstand is onverminderd hoog en nieuwe thema’s – zoals mobiliteit en wonen – dienen zich aan. We hebben behoefte aan een heldere visie op de toekomst van de binnenstad van Assen. Een actuele en integrale visie. Die visie leggen we vast in deze nieuwe binnenstadsvisie.
Participatieproces
Net als in 2017 is ook deze visie tot stand gekomen na een uitgebreid participatieproces. Dit proces ziet er anno 2021 wel heel anders uit dan toen. Door de coronacrisis heeft vrijwel het gehele participatieproces online plaatsgevonden. Er zijn geen inloopbijeenkomsten georganiseerd, maar veel individuele gesprekken gevoerd van achter het scherm.
In de eerste participatiemaand in november 2020 hebben we de analyse van de binnenstad en de eerste denkrichtingen gepresenteerd. De reacties die we daarop hebben gekregen hebben we meegewogen bij het opstellen van de concept-binnenstadsvisie. Er is door veel stakeholders en bewoners meegedacht in deze fase.
De concept-binnenstadsvisie hebben we in maart 2021 gepresenteerd. Ook weer online. Vanzelfsprekend hebben we ook de reacties hierop meegewogen bij het opstellen van de definitieve binnenstadsvisie. Terugkijkend hebben we de indruk dat we alle mogelijke reacties hebben gehoord en hebben betrokken bij onze besluitvorming. Toch kunnen we ons voorstellen dat sommigen zich door de fysieke afstand minder betrokken hebben gevoeld.
Samenloop met andere visies en ontwikkelingen
Nieuwe visies
De afgelopen jaren draaiden vrijwel alle grote ontwikkelingen in Assen om de Florijn As. Dit programma – dat al in 2009 is opgezet, richtte zich met name op de ontwikkeling van infrastructuur. Een nieuw NS Station, de Stadsboulevard en de Blauwe As, zijn allemaal gerealiseerd op basis van de visie van toen. Nu dit programma is afgerond richten we de blik op de toekomst en ontwikkelen we veel visies tegelijk.
De binnenstadsvisie is daar één van. We werken op dit moment ook aan de omgevingsvisie, de woonvisie en de detailhandels- en horecavisie. De voorbereiding van al deze visies loopt min of meer gelijk op. Zoals het nu lijkt vindt de besluitvorming over de woonvisie als eerste plaats en volgt de binnenstadsvisie direct daarna. En dan is de vraag; hoe verhoudt de binnenstadsvisie zich tot de andere visies?
In de omgevingsvisie wordt een brede visie voor Assen op stadsniveau geschetst. Daarmee is het de kapstok voor de rest van de visies en het beleid dat wordt ontwikkeld. In de omgevingsvisie staat ‘ontspannen stedelijkheid’ centraal. Dit is een manier van stedelijke ontwikkeling die bij de schaal en het karakter van Assen past. Ontspannen stedelijkheid is opgebouwd uit drie leidende principes.
- Assen is een verbonden stad. In sociaal opzicht, omdat we willen dat iedereen mee kan doen in Assen. En in fysiek opzicht. De stad is zo ingericht dat erop uitgaan en elkaar ontmoeten wordt gefaciliteerd.
- Assen is een dynamische hoofdstad. Assen heeft een belangrijke functie voor de regio, er is voldoende werk en een levendige binnenstad.
- Assen is de groene stad van het noorden, met de Drentse Aa, het Asserbos en de Brink. Groen draagt bij aan de klimaatdoelen en de gezondheid van onze inwoners en bezoekers.
Hoewel de omgevingsvisie later wordt vastgesteld beginnen de leidende principes al behoorlijk vaste vorm te krijgen. Deze principes staan ook aan de basis van de binnenstadsvisie. We nemen ze niet letterlijk over, maar vertalen ze door naar de binnenstad. We geven er inhoud aan. De keuzes die we maken passen binnen het kader van de omgevingsvisie.
Hetzelfde geldt voor de woonvisie. In de woonvisie – waarover gelijktijdig met de binnenstadsvisie wordt besloten – wordt vastgesteld dat er behoefte is aan wonen in de binnenstad, nabij de voorzieningen. In de binnenstadsvisie geven we aan waar en voor welke doelgroepen we woningen willen realiseren. We brengen behoefte en aanbod met elkaar in overeenstemming.
Met de voorbereiding van de detailhandels- en horecavisie zijn we net begonnen. In deze visie wordt onder andere de verdeling van het commerciële programma over de stad als geheel bepaald. Dat is belangrijk voor de binnenstad, zeker nu we alle zeilen moeten bijzetten om een compleet en aantrekkelijk aanbod te houden. Idealiter hadden we de detailhandels- en horecavisie dan ook voor de binnenstadsvisie opgesteld. Nu het niet anders is, keren we het om. We zorgen ervoor dat de detailhandels- en horecavisie de ontwikkelingen die we in de binnenstadsvisie voorzien ondersteunt.
Verder zijn we gestart met de voorbereiding van een aanvraag bij de woningbouwimpuls van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Het doel van deze impuls is het versnellen van de woningbouw in Nederland. In dit kader verstrekt het ministerie subsidies aan woningbouwprojecten die aan een reeks van criteria voldoen. In onze aanvraag zien we de binnenstad en het Havenkwartier als één samenhangende ruimtelijke opgave. De aanvraag wordt mede gebaseerd op deze binnenstadsvisie.
Bestaand beleid
De voormelde visies zijn in voorbereiding, de economische agenda is inmiddels als vastgesteld. In de economische agenda zetten we in op een ondernemende en levendige binnenstad. Dit is belangrijk voor de rol van Assen als regionale centrumstad. Op de agenda staat dat we het aanbod van cultuur, evenementen, horeca en winkelen willen versterken en promoten. Ook stimuleren en faciliteren we onderlinge samenwerking, ondernemerschap en innovatie. Door intensieve samenwerking met en tussen partners in de vrijetijdssector zetten we ‘bezoeken en beleven’ in Assen sterk op de kaart.
Ook de cultuurnota is vastgesteld. Hierin worden de vier hoofdambities uitgewerkt. We willen met kunst en cultuur álle inwoners van Assen en omgeving bereiken, het profiel van Assen als provinciehoofdstad versterken en het culturele aanbod voor opgroeiende kinderen verbeteren. De vierde ambitie is dat kunst en cultuur bijdraagt aan de realisatie van maatschappelijke doelen. Daarin zit een belangrijke relatie met de opgaven waar we in de binnenstad voor staan.
Sinds 14 juli 2016 is het VN-verdrag handicap/chronische ziekte in Nederland van kracht. Gemeenten en bedrijven nemen hierbij samen de verantwoordelijkheid voor een inclusieve samenleving. Assen wil een inclusieve gemeente zijn, met een binnenstad die bereikbaar en bruikbaar is voor iedereen. Dit betekent dat mensen met of zonder een beperking in Assen mee kunnen doen, erbij horen en zich gezien voelen. Fysieke en sociale toegankelijkheid is een onmisbare sleutel om tot een inclusief toegankelijk Assen te komen, met een bereikbare en bruikbare binnenstad voor iedereen. Daarom betrekken we bij initiatieven en besluiten de ervaringsdeskundigheid van mensen met een beperking in het zien, horen, verplaatsen, begrijpen en voelen. Zo bouwen we gezamenlijk en stapsgewijs, in redelijkheid en zonder buitenproportionele kosten aan een inclusief en toegankelijk Assen voor iedereen.
Leeswijzer
- Allereerst schetsen we een beeld van de binnenstad in 2030.
- Daarna beschrijven we in hoofdstuk 1 de uitdagingen waar we voor staan aan de hand van een beknopte analyse. In dit hoofdstuk formuleren we bovendien de opgaven voor de binnenstad, door onze ambities te confronteren met onze uitdagingen.
- In hoofdstuk 2 presenteren we onze visie voor de binnenstad. We leggen uit hoe we met de opgaven uit het vorige hoofdstuk aan de slag gaan. We geven antwoordt op vragen als; waar ligt het publiekshart? Hoe gaan we wonen in de binnenstad?
- In hoofdstuk 3 werken we de visie uit voor deelgebieden in de binnenstad.
- In het laatste hoofdstuk wordt ingegaan op het vervolgproces en welke stappen nodig zijn om handen en voeten te geven aan de visie.
Ben in het centrum (de Citadel)gaan wonen omdat alle voorzieningen in de buurt zitten. Als beide supermarkten verdwijnen moet ik een stuk verder lopen om mijn dagelijkse boodschappen te doen. Dit zou ik een slechte zaak vinden. Zelf ben ik goed ter been, maar er wonen hier veel mensen op leeftijd.
Wie kent niet de pleintjes met rondom café’s en restaurants en daarvoor stoelen parasols en tafels? Heel gezellig! Denk aan het vrijthof in Maastricht. Het Koopmansplein in Assen had zo’n plein kunnen worden met rondom allerlei eetgelegenheden en terrassen. In de plaats van de Hema, Kruidvat, Perry Sport allerlei restaurants en eetgelegenheden. Je steekt dan het Koopmansplein over van het ene terras naar het andere. Niet de Hema afbreken zoals ik wel eens las, want dan is het gevoel van een pleintje weg. Eigenlijk hadden alle trapjes en hoogteverschillen weggehaald moeten worden en alles gelijkvloers. Na een bezoek aan de Kolk of het Drents Museum een drankje doen aan het koopmansplein. Nog leuker dan de vrijthof, want daar heb je maar aan één kant allemaal terassen. Gewone winkels verdwijnen en er komt vaak niets voor terug of pas veel later. Als horeca sluit zit er al snel daarna een nieuwe zaak in en dan zou het Koopmansplein altijd gezellig blijven. Het Koopmansplein met rondom terrassen en eetgelegenheden.
Volgens de visie is De Triade een wijkwinkelcentrum en hoort niet tot het centrum, maar samen met het succesvolle Ceresplein hoort het meer tot het centrum dan de Kop van de Vaart en DNK aan de andere kant van de Weiersstraat. De Triade is zeer goed bezocht en heus niet alleen door wijkbewoners. Uit heel Assen komen mensen naar de Triade en via het Ceresplein gaan ze naar het Koopmansplein en visa versa.
De Cité is een enorme blunder en hoort niet tot het centrum en zal ook nooit tot het centrum gaan horen. De mediamarkt had een trekker kunnen zijn voor andere winkels, maar er zijn daar alleen supermarkten en het is ver buiten het centrum. In de nieuwe keuken en badkamerzaak in de Cité zie je geen hond, laat staan mensen. Van de Cité kun je hoogstens een wooncomplex maken. Misschien is de mediamarkt over te halen om in het oude V&D pand te gaan of in het oude pand van de BiG Bazaar in de Oudestraat. Cité is een flop. De Rolderstraat moet ook helemaal de bestemming van wonen krijgen. Zodoende krijg je een compacter centrum. Woningen leveren meer winst op dan winkels en daarom willen projectontwikkelaars graag van winkels woningen maken. Volgens mij worden winkeliers weggepest door hoge huren om dure woningen te realiseren, want daarop is meer te verdienen. De visie lijkt geschreven door een projectontwikkelaar of een aandeelhouder in DNK. Ouderen willen bij de winkels wonen, maar door hen verdwijnen de winkels en wonen ze in een gewone buurt zonder winkels. Maar projectontwikkelaars verdienden dan flink op hun dure woning in het centrum. Ik kan ook geen andere reden bedenken waarom het Forum leeg stond en staat dan door veel te hoge huurprijzen.
De overdekking van het Mercuriusplein had nooit weggehaald moeten worden. Het Mercuriusplein is een hartstikke mooie en belangrijke verbinding tussen het Koopmansplein
en het Ceresplein. De visie lijkt graag te willen aansturen op het sluiten van het Mercuriusplein, maar dat breekt het centrum alleen maar af.
De Triade is geen wijkwinkelcentrum, maar hoort bij het centrum van Assen en van heinde en verre komen consumenten naar de Triade en daarna naar het Koopmansplein.
Veel winkels verdwenen uit het centrum en zitten nu in wijkwinkelcentra en dat bewijst volgens mij dat het succesvolle winkels zijn die alleen weggingen door hoge huurprijzen. Hoge huurprijzen omdat woonhuizen in het centrum voor projectontwikkelaars meer opleveren.
Graag zou ik bijvoorbeeld een Big Bazar in het centrum zien en dan bedoel ik niet de namaak Big Bazar in de Oudestraat wat gewoon een op=op of weg=weg winkel was.
De gemeente werkt mee aan deze dure woonhuizen in het centrum door de bestemming aan te passen.
Maar als de winkels verdwijnen wonen die ouderen nog niet in het centrum, maar eerder nog boven een horecazaak.
DNK en de kop van de Vaart horen NIET bij de binnenstad, de binnenstad begint aan de overkant van de Weiersstraat. Even de weg oversteken en je bent in de binnenstad. Van de Weiersstraat een straat maken in de binnenstad is onzinnig. Weiersstraat, DNK en de kop van de Vaart, Cité en de Rolderstraat opgeven als onderdeel van de binnenstad. Onderzoek heeft uitgewezen dat er geen of weinig behoefte is aan deelauto’s en burgers kun je er niet toe dwingen. De verkeerssituatie voor fietsers en voetgangers bij het station is erg onduidelijk en gevaarlijk. Als fietsers heb je al snel te maken met meerdere onoverzichtelijke overgangsplaatsen met autowegen. Het zou beter zijn als auto’s niet van de Overcingellaan naar de Stationsstraat zouden kunnen rijden naar het centrum. Beide wegen lopen dan door bij het station. Voor het station heb je dan een gebied zonder auto’s voor foetgangers en fietsers.
Om de ene of andere reden wil de schrijver van deze visie DNK en de kop van de Vaart en dus de Weiersstaat bij de binnenstad trekken en dan kom je op een situatie zoals bij het station en een hele dure tunnel voor DNK. Heel duur en dat geld kan beter besteed worden aan bijvoorbeeld ouderenzorg en jeugdzorg.
DNK was evenals Cité een blunder en we moeten nu niet alles gaan doen om er nog een succes van te maken, we kunnen dat geld beter gebruiken.
DNK hoort niet bij het centrum, maar even de Weiersstraat oversteken en je bent wel in het centrum.
Cité is geschikt voor woningen en met het opheffen van de Rolderstraat als winkelstraat en als straat die bij het centrum hoort maak je het centrum al veel compacter.